Friday, July 8, 2011

ỐC LẠ

Hôm qua, [FM] đi ăn với mấy người bạn ở 1 nhà hàng đặc sản hải sản quái lạ. Phải nói là ở đây có nhiều loại siêu-kì! Ví như ốc vú nàng :P , nhím biển, ốc vòi voi... Có thể có bạn đã biết tới chúng rồi nhưng [FM] tớ thì có nghe loáng thoáng thôi chứ chả biết ăn nó giòn dai mềm dẻo thế nào cả. Sau đợt "nếm" này, tớ vội vã về tìm hiểu rồi share với mọi người đây!

Ốc vòi voi

Có nơi gọi là con thụt thò, là một loài nhuyễn thể hai mảnh vỏ sống trong nước mặn. Trong môi trường tự nhiên, ốc vòi voi sống rải rác trên các trương cát ngầm và thềm cát có san hô ở vùng biển ấm.

Chúng có thể thích nghi với môi trường nước trong với độ mặn ổn định, có thủy triều lên xuống hay ở các vùng bãi bùn cửa sông nước lợ. Ở nước ta, những nơi có nhiều ốc vòi voi là Quảng Ninh, Hải Phòng, Khánh Hòa…

Ốc vòi voi sinh sản dưới cát vào mùa xuân, sinh trưởng nhanh trong điều kiện môi trường tự nhiên hay môi trường nuôi tốt. Loại ốc này có giá trị dinh dưỡng cao. Các nghiên cứu cho rằng thịt của chúng có khoảng 16 loại acid amin.

Ngày trước, ốc vòi voi chỉ có trong môi trường tự nhiên, là một đặc sản quý hiếm. Hiện nay, nó đã được nuôi
thành thương phẩm và ngành nuôi ốc vòi voi đang mang lại hiệu quả kinh tế cao cho ngư dân. Nuôi ốc vòi voi không tác động xấu đến nguồn nước, ít bị thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh, công chăm sóc không đáng kể, do đó một hộ gia đình có thể nuôi cả chục ngàn con.
Sau khi sinh nở, ốc vòi voi trải qua nhiều lần biến thái, thành giống cấp 1 (lớn cỡ 4-5mm). Từ giống cấp 1, sau một tháng ốc sẽ lên giống cấp 2, có chiều dài vỏ 2-3cm. Với hai hình thức nuôi là nuôi treo (dùng lồng hoặc giàn treo cố định) và nuôi đáy (nuôi trên bãi tự nhiên hoặc bãi có cải tạo) trong thời gian 12-15 tháng là có thể thu hoạch được. Trong suốt quá trình nuôi không phải chăm sóc hay cho ăn vì ốc tự ăn động vật phù du tự nhiên trong nước biển.


Hiện nay, tại các nhà hàng, món đơn giản nhất chế biến từ ốc vòi voi là nướng.

Trước kia, món này rất đắt (có khi lên đến vài trăm ngàn đồng một ký), nhà hàng tính tiền theo con (con khoảng 50g có giá 20-30 ngàn đồng). Từ khi ngư dân nuôi thành công, giá thành ốc vòi voi giảm
đáng kể. Ở các nhà hàng tại Khánh Hòa, ốc vòi voi sống có giá 95.000 đồng/kg.

Ốc vòi voi khi còn sống có hình dạng khô
ng hấp dẫn do có lớp “da” màu xám đen bọc lớp thịt bên trong. Khi bơi trong nước, mình chúng có thể thò ra khỏi vỏ dài đến cả tấc.

Chế biến ốc vòi voi là một công việc khá phức tạp. Phải rửa nhẹ nhàng con ốc bằng nước ấm, sau đó tách hai vỏ của chúng ra, lấy ruột nằm bên hông mảnh vỏ (thao tác phải thật cẩn thận để ruột không bị bể). Dùng nước nóng hơn để tuột lớp da bên ngoài sao ch
o lộ ra phần thân trắng nõn mới đem rửa lại bằng nước lạnh. Do có giá trị dinh dưỡng cao (nhiều người cho rằng loại ốc này là lựa chọn số 1 với nam giới khi tìm ăn các món ăn “tráng dương bổ thận”) nên hầu như các món ăn được chế biến từ ốc vòi voi khi bày biện đều được trưng bày hai mảnh vỏ trên đĩa.
Nếu là món nướng thì sau khi lấy thịt của chúng ra, người ta để tr
ên một mảnh vỏ và nướng trên than hồng, sau đó mới để mỡ hành lên trên.
Có người vì muốn tận hưởng vị ngọt đặc biệt của ốc n
ên chỉ ăn thịt ốc nướng. Các phẩm chất dai dai, giòn giòn lại mềm và ngọt của ốc vòi voi không có loại ốc nào bằng. Món ốc nướng vì vậy chỉ cần chấm với muối ớt chanh là đủ. Bên cạnh món nướng còn có món hấp.

Cũng có thể lấy thịt ốc trộn với gừng xắt sợi, thêm chút rượu, chút dầu mè, gia vị như nước tương, muối, tiê
u rồi hấp khoảng năm phút. Trong thời gian hấp ốc, đầu bếp xào giá và hành lá.

Trên đĩa, món hấp được trình bày như sau: đặt hai mảnh vỏ con ốc (để làm bằng chứng!) vào chính giữa đĩa, cho giá và hành đã xào vào xung quanh, sau đó cho ốc chín lên hai mảnh vỏ ốc, rắc chút tiêu và đặt rau ngò lên trên cùng.


Ngoài ra, ốc vòi voi còn chế biến bằng cách làm gỏi, chiên với nấm, nấu xúp hay nấu cháo cũng rất ngon.

Người nước ngoài lại thích ăn ốc vòi voi theo dạng sashimi chấm với mù tạt.


Ốc vú nàng

Ốc vú nàng có vỏ xà cừ hình chóp nón, giống đôi gò bồng đảo của các cô gái dậy thì, thân ốc màu vàng pha xanh, nhưng mỗi khi có tay người chạm phải thì chuyển sang sắc hồng e lệ.

Cách trung tâm Hội An khoảng 20 km về hướng Đông Bắc, cù lao Chàm là một cụm đảo bao gồm 8 hòn đảo nhỏ: Hòn Ông, Hòn Khô Mẹ, Hòn Khô Con, Hòn Lá, Hòn Tai, Hòn Dài, Hòn Mồ, Hòn Lao. Quần thể đảo này được biết đến như một khu du lịch sinh thái độc đáo bậc nhất xứ Quảng.

Đến cù lao Chàm, du khách không thể nào bỏ qua món đặc sản ốc vú nàng, một loài nhuyễn thể to khoảng vài ngón tay đến nửa bàn tay, thường bám dưới những tảng đá.

Ốc
vú nàng có hình dáng giống đôi gò bồng đảo của các cô gái dậy thì căng tràn sức sống, được bao bọc bên ngoài lớp vỏ bằng xà cừ cứng chắc.

Loài nhuyễn th
ể này có quanh năm nhưng chỉ xuất hiện nhiều vào những ngày trăng tròn, sau đó chúng lặn mất dần để rồi tái xuất hiện vào đầu mùa trăng theo một chu kỳ nhất định. Người bắt ốc phải chịu khó ngâm mình dưới nước, bơi vào các hang, dùng đèn soi rọi vào tận kẽ đá tách từng con ốc đang bám chặt vào thành đá bằng lớp da bụng mềm mại của nó. Một số du khách muốn tự tay tìm loại ốc này, cạy được con nào, họ vắt chanh vào và rắc tiêu ăn ngay tại chỗ. Thịt ốc vú nàng màu trắng ngà được luộc nguyên con, rửa sạch rồi tưới qua lại một lần nước sôi bỗng chuyển sang màu vàng ngon mắt, trên đỉnh lưng mỗi con vú nàng nếu khéo tách sẽ còn lại một núm thịt màu nâu sậm.

Dân “ghiền” vú nàng thường chỉ dùng muối tiêu chanh để ăn kèm với ốc vú nàng luộc. Làm món trộn, người ta xắt mỏng thịt ốc đã luộc, trộn đều với chanh và ớt. Thịt ốc vú nàng săn giòn nhưng không quá mềm như thịt nghêu, sò và rất ngọt. Dân vùng cù lao Chàm gặp mùa ốc vú nàng bội thu còn dùng để kho với thịt heo để ăn cơm.